هواساز یکی از دستگاه‌های تهویه مطبوع می‌باشد، این دستگاه امکان فیلتراسیون، تنظیم رطوبت هوا و تنظیم دمای هوا را دارد. این دستگاه در انواع مختلف آپارتمانی و صنعتی تولید می‌شود به همین جهت می‌توان در ساختمان‌های مسکونی و کارگاه‌های صنعتی و فضاهای بزرگ عمومی از این دستگاه‌ها استفاده کرد.
هواساز و عملکرد آن‌ها
هواساز صنعتی و دیگر انواع آن به تنهایی تولید کننده هوای سرد و گرم نیست بلکه توزیع کننده هوا می‌باشد و از چیلر برای هوای سرد استفاده می‌کند به این صورت که آب در کویل (لوله‌های مسی) جریان پیدا می‌کند و با عبور هوا از بین این کویل آب سرد خنک شده و توسط هواساز توزیع می‌شود و همچنین از بویلر برای تامین هوای گرم مشابه عملکرد چیلر استفاده می‌شود.
هزینه راه اندازی این سیستم سرمایشی و گرمایشی به دلیل استفاده از چیلر و بویلر بسیار بالا می‌باشد بنابراین صرفه اقتصادی ندارد. به همین جهت دستگاه دیگری ازهواسازها تولید شد که ایرواشر نام دارد؛ در ایرواشر سعی شده هزینه بالای چیلر و بویلر کاهش یابد به همین جهت برای سرما از پد‌های سلولزی و پمپ آب استفاده می‌شود که آب را اسپری می‌کند، با عبور هوا از این قطرات ریز آب خنک شده و در محیط توزیع می‌شود، همچنین ایرواشر هزینه بالایی ندارد و برای عملکرد گرمایش از کویل آب گرم استفاده می‌شود که آب گرم از طریق پکیج تامین می‌گردد. لازم به ذکر است در فصل تابستان آب مصرفی این دستگاه در گردش می‌باشد و تقریبا پس از 30 دقیقه دمای آب به اندازه قابل توجهی کاهش می‌بابد، بنابراین عملکرد واقعی سرمایش این دستگاه لازمه تامل زمان ذکر شده می‌باشد.
انواع مختلف هواسازها
- معمولی
- فول فرش
- هایژنیک
هواساز معمولی چیست؟
در این نوع دستگاه هواساز صنعتی از کویل سرمایشی و کویل گرمایشی استفاده می‌کنند و بیشتر در مکان‌های بزرگ تجاری، صنعتی استفاده می‌شود. همچنین در آن از فیلتر فلزی آلومینیومی و فن فوروارد استفاده می‌شود.
هواساز فول فرش چیست
در هواساز فول فرش از کویل سرمایشی و کویل گرمایشی استفاده می‌شود و در مکان‌هایی که نیاز است تا کاملا از هوای تازه استفاده شود از آن بهره می‌برند. فن این دستگاه بکوارد می‌باشد و در بیمارستان‌ها کاربرد دارد و از فیلترهای فلزی و پلی اتیلن در آن استفاده می‌شود.
هواساز هایژنیک چیست
از هواساز هایژنیک به منظور استفاده در اتاق عمل و اتاق تمیز استفاده می‌شود و ساختار آن مشابه فول فرش می‌باشد با این تفاوت که از فیلترهایی مانند هپا و اولپا در آن بکار رفته است.
هواساز از چه اجزایی تشکیل شده است
هواساز از 6 قسمت اصلی ساخته می‌شود که در ادامه پس از عنوان کردن آن‌ها، به شرح تک به تک آن‌ها خواهیم پرداخت.
- فیلتراسیون
- رطوبت ساز
- فن
- پنل هوشمند کنترل محیطی
- عایقهای بدنه و لرزه گیر
- کویل‌های انتقال‌دهنده حرارت
فیلتراسیون هواساز
یکی از وظایف دستگاه هواساز پاک نگهداشتن هوای محیط است. فیلتراسیون هوا با تعداد، نوع و اندازه ناخالصی‌های معلق، حضور گازهای آلاینده یا بدبو و بازده مطلوب فیلتراسیون ارتباط دارد. ناخالصی‌های گوناگونی که ممکن است در هوا موجود باشند در ادامه شرح داده خواهند شد.
هوا شامل ناخالصی‌های متعددیست که در اثر فرآیندهای طبیعی (مانند فرسایش ناشی از باد، تبخیر آب دریا، جابجایی خاک، فوران آتشفشان) یا فعالیت‌های انسانی پدید می‌آیند. غبار هوا مخلوطی از گازهای حاصل از احتراق، ذرات خشک ریز و فیبر‌هاست. آزمایش هوا معمولاً حضور دوده و دود، کوارتز، خاک، ذرات ناشی از تجزیه حیوانات و گیاهان، مواد آلی به شکل پنبه و الیاف گیاهان و ذرات فلزی را نشان میدهد. علاوه بر این، ارگانیسم‌های دیگری مانند میکروارگانیسم‌ها، هاگ و گرده نیز در هوا وجود دارند.
اندازه ذرات با واحد میکرون (10-6 m) نمایش داده می‌شود. در هوا ذراتی با ضخامت تا حدود 0.01 میکرون و ذرات دیگری با ضخامتی مشابه الیاف، برگ‌ها و … وجود دارند. از واژه غبار به طور کلی برای ذرات کوچکتر از 100 میکرون استفاده می‌شود. توزیع اندازه ذرات موجود در غبار هوا را می‌توان به چند روش اندازه‌گیری نمود. در گذشته از روش‌های متعددی برای اندازه گیری بازده فیلترهای مختلف استفاده شده است اما هیچ روشی برای دسته‌بندی فیلترها بر اساس ویژگی‌های آنان وجود نداشته است. استاندارد Unified Standard EN 779 اولین استاندارد یکپارچه‌ای بود که به منظور یکپارچه‌سازی شرایط دسته‌بندی فیلترهایی با بازده اولیه برابر یا کمتر از 98% در برابر غبار هوا وضع گردید (گروه G: فیلترهای ذرات درشت؛ گروه F: فیلترهای ذرات ریز). استاندارد یکپارچه Unified Standard EN-1822 نیز در سال 1998 منتشر گردید و اولین استانداردی بود که برای یکپارچه‌سازی شرایط دسته‌بندی فیلترهای ابسولوت هپا و اولپا وضع گردید. بازده اولیه این فیلترها در برابر غبار هوا بیشتر از 98% است.
مدل‌های استاندارد دستگاه هواساز ایرواشر دارای سه بخش فیلتراسیون هستند که ترکیب این سه فیلتر همراه با مواد گوناگونی که در ساخت فیلتر استفاده می‌شود طیف گسترده‌ای از حالات ممکن بازده فیلتراسیون را ارائه میدهد.
رطوبت ساز هواساز
در مناطق سرد، خشکی هوا طی گرمایش متداول به وجود می‌آید و باعث ناراحتی افراد می‌شود و وجود رطوبت در هوای گرم امر ضروری می‌باشد. در بسیاری از دستگاه‌های گرمایشی امکان اضافه کردن رطوبت به محیط وجود ندارد مانند : اسپلیت و شوفاژ و … اما در هواساز امکان اضافه کردن رطوبت ساز وجود دارد و به راحتی می‌توان میزان رطوبت را نیز کنترل کرد، انواع مختلفی برای این کار وجود دارد :
- تبخیری: در این روش با ورود هوای گرم به مخرن آب باعث تبخیر آب می‌شود و رطوبت به هوا اضافه می‌شود.
- بخار ساز: بخار حاصل از بویلر مستقیما وارد هوا می‌شود و رطوبت افزایش می‌یابد.
- اسپری آب: آب به صورت اسپری به قطرات ریز تبدیل می‌شود (به اصطلاح آب پودر می‌شود)و با برخورد به هوا رطوبت انتقال می‌بابد.
- اولتراسونیک: با عبور آب از دستگاه اولتراسونیک باعث ایجاد غباری از رطوبت میدهد و به هوا اضافه می‌شود.
- رسانشی: هوا با عبور از الیاف خاص مانند سلولز که توسط آب کامل مرطوب شده رطوبت لازم را دریافت می‌کند. بنابراین با این روشهایی که ذکر شد برای رطوبت در گرمایش استاندارد تنفسی بالاتری داریم.
فن هواساز
محفظه فلزی و محکمی که تمام اجزاء دستگاه هواساز را در بر می‌گیرد و به منظور حفظ ظاهر دستگاه، فاقد هر نوع برجستگی است. دستگاه‌های هواساز دارای فریمی از جنس آلومینیوم هستند که زوایای آن به طرزی عالی با گوشه‌های دستگاه مطابق بوده و به دستگاه ظاهری مستحکم، مقاوم و زیبا میدهد.
بخش‌های آلومینیومی با استفاده از گیره‌های پلاستیکی تزریقی تقویت شده با الیاف شیشه به یکدیگر متصل شده‌اند. بخش‌هایی با ابعاد بزرگتر با استفاده از گیره‌هایی از جنس پلاستیک‌های مهندسی به یکدیگر متصل شده‌اند. دستگاه با کمک پیچ در جای خود ثابت شده و دارای ساختاری محکم و قوی است.
محفظه دستگاه هواساز از پنل‌های ساندویچی شکل شامل دو تکه ورق گالوانیزه درون یکدیگر تشکیل شده است.
قفسه درونی دستگاه هواساز از جنس آلوزینک یا ورقه‌های فولاد گالوانیزه است؛ قفسه خارجی دستگاه نیز از همین جنس بوده و دارای پرداختکاری آلوزینک/پیشان دود شده است. ماده عایقی که بین دو قفسه قرار دارد از جنس فوم عایق پلییورتان تزریق شده با ماشین یا پشم سنگ/پشم شیشه است تا عایق‌سازی حرارتی و صوتی دستگاه به خوبی صورت گیرد و از میعانات احتمالی نیز جلوگیری شود.
پنل دستگاه‌های هواساز در ضخامتهای 25mm و 50mm تولید شده و بر روی فریمی از جنس پروفیل آلومینیوم سوار می‌شوند که به طرزی عالی و بسیار دقیق گوشه‌های دستگاه را پوشش میدهد.
در تمامی دستگاه‌ها، فارغ از مدل آن، امکان جداسازی تمام پنل‌های بخش دسترسی به راحتی مهیا بوده و دسترسی به قطعات داخلی دستگاه هواساز توسط کارکنان بخش تعمیرات به آسانی امکان پذیر خواهد بود.
دستگاه ممکن است دارای صفحه زیرینی باشد که دارای چندین بخش یا پایه است. این صفحه را می‌توان با توجه به شرایط پروژه، بر روی فنر ضربه‌گیر نیز سوار کرد تا از وارد شدن ارتعاشات به دستگاه جلوگیری شود.
پنل هوشمند کنترل محیطی هواساز
برای کنترل و تنطیم دما و سرعت فن و … از دستگاهی به نام پنل هوشمند محیطی (ترموستات) در هواساز ایرواشر استفاده می‌شود.
عایقهای بدنه و لرزه گیر هواساز
بدنه هواساز از جنس گالوانیزه تهیه می‌شوند تا عمر بالایی داشته باشند و با عایق (الاستومری یا پلی فوم) دور تا دور (داخل) دستگاه عایق بندی می‌شود تا هیچ گونه آلودگی وارد دستگاه نشود و کاملا بی لرزه باشد.
وقتی در داخل دستگاه از عایق استفاده می‌شود هم از انتقال گرما در تابستان و همینطور از انتقال سرما در زمستان جلوگیری شده و هوای نسبتا مطبوع تری در فصول مختلف خواهیم داشت.
نکته حائز اهمیت راجع به استفاده عایقهای حرارتی و هوابند در دستگاه هواساز : اینکه مباحث پرت انرژی کاملا رعایت می‌شود.
کویل‌های انتقال‌دهنده حرارت هواساز
دستگاه‌های گرمایش و سرمایشی در محفظه یادشده‌ها در بخش بالا قرار دارند؛ این دستگاه هواساز یک مبدل حرارتی لوله‌ای پره‌دار است و بر روی یک صفحه مخصوص سوار شده است. در فرآیندهای سرمایش هوا معمولا از لوله‌های مسی و پره‌های آلومینیومی (Cu/Al) استفاده می‌شود. در انتهای بخش خنک‌سازی ظرفی از جنس آلومینیوم/فولاد ضد زنگ برای جمع آوری میعانات و یک شلنگ کوچک برای تخلیه آن به بیرون قرار دارد. برای سهولت در روند تخلیه و به منظور جلوگیری از انباشتگی باکتری‌های مضر همچون لژیونلا پنوموفیلا این ظرف اندکی مورب است.
از سیستم‌های انبساط مستقیم نیز برای خنک‌سازی استفاده می‌شود. این سیستم‌ها ممکن است دارای یک یا دو مانیفولد باشند. در فرآیندهای گرمایشی نیز همچون فرآیندهای سرمایشی، معمولاً از دستگاه‌های مسی/آلومینیومی استفاده می‌شود. در صورتی که احتمال وجود مواد شیمیایی خورنده در هوا وجود داشته باشد، به منظور بهبود مقاومت تجهیزات در برابر خوردگی باید از سیستم لوله و پره مسی (Cu/Cu) استفاده شود. چنین سیستمی از سیستم مس/آلومینیوم گران‌تر است.
همچنین با توجه به نیاز و درخواست مشتری می‌توان از دستگاه‌های گرمایش برقی نیز در هواسازها استفاده کرد.
